Circulair bouwen vraagt om juridische inbedding

Dinsdag 28 mei lag Nederland plat omdat het openbaar vervoer staakte. Dat weerhield bijna 30 belangstellenden er niet van om de NRP Ontbijtsessie bij te wonen over de juridische aspecten van circulair bouwen. Onder het genot van croissants en verse jus d’orange luisterden zij naar de gastheer Mr. Bas Martens van Lexence Advocaten en Notarissen in Amsterdam.

Wat vanuit technisch perspectief logisch is, is juridisch niet altijd vanzelfsprekend

Het programma #NRPcirculair behandelde afgelopen jaar vooral de technische aspecten van circulair bouwen, renoveren en transformeren. Mr. Bas Martens ging vooral in op de juridische kant van het verhaal. “Wat vanuit een technisch perspectief misschien heel logisch is, is juridisch nog niet altijd vanzelfsprekend”, aldus de gastheer bij zijn aftrap.

Maar volgens de vastgoedjurist van de Amsterdamse Zuidas gaat het eerst en vooral om de vraag waarom we circulair moeten gaan bouwen, renoveren en transformeren. Dat heeft volgens hem o.a. te maken met de toenemende vraag naar grondstoffen, waarvan de bouw met 50% de grootste gebruiker in ons land is. Of eigenlijk: verbruiker, want de bouw is met jaarlijks 25 miljoen ton bouw- en sloopafval tevens de grootste afvalproducent “Afval wordt dan weliswaar belast, maar de innovatie om het te voorkomen wordt niet beloond. Daar gaat het dus ook om bij circulariteit”, aldus Martens.

Product as a service

Met dat voorkomen van afval wordt al druk geëxperimenteerd. Bijvoorbeeld door de leverancier eigenaar te laten blijven van de materialen die hij levert. Je betaalt dan voor het gebruik in plaats van voor het bezit. Product as a service zogezegd. Martens illustreert dat met een voorbeeld voor gevels die je niet meer koopt, maar huurt. Het eigenaarschap van het product wordt juridisch niet overgedragen. De gebruiker (de huurder) mag het product gebruiken tegen een periodieke of eenmalige betaling, waarbij services als onderhoud en advies inbegrepen zitten. Je praat dus over een lease constructie.

Natrekking

“Technisch is dat misschien een voor de hand liggende oplossing, maar op grond van het Burgerlijk Wetboek ligt dat anders.” Daarbij valt het begrip ‘natrekking’ en de verschillende vormen die je daarbij kunt onderscheiden, namelijk de vraag of iets onroerend is én de vraag of iets volgens de verkeersopvatting onderdeel van een zaak uitmaakt en zodanig met die zaak verbonden is, dat zij daarvan niet zonder schade kan worden afgescheiden. “Dat kan de bouwketen technisch natuurlijk allemaal wel oplossen, maar je moet het vooral ook juridisch goed regelen”, zo luidt de boodschap.

Maar of je het nu regelt door het vestigen van een opstalrecht of dat in de toekomst wet- en regelgeving dit mogelijk maken, behalve technisch zitten er ook juridisch nog de nodige haken en ogen aan circulair bouwen. “We zullen nog heel wat problemen tegenkomen en proberen op te lossen alvorens we gezamenlijk de goede richting te pakken hebben.” Daarbij heeft het weinig zin ons blind te staren op alle beren op de weg die we daarbij tegen komen. Waar het om gaat is er ideeën en oplossingen voor aan te dragen, praktische oplossingen wel te verstaan. “En dat kan alleen door er samen naar te kijken en het samen te doen”, zo geeft Bas Martens aan. En dat nu is precies waar het programma #NRPcirculair voor staat: praktisch en samen, met het oog op een duurzame gebouwde omgeving.

Het programma #NRPcirculair besteedt niet alleen aandacht aan technische en juridische aspecten van circulariteit, maar ook aan financieel-economische. De eerstvolgende bijeenkomst van het programma #NRPcirculair gaat daar over.

Datum: donderdagmiddag 12 september
Tijd: van 13:30 tot 17:30 uur
Onderwerp: financieel rekenen aan circulair vastgoed.

Klik hier voor meer informatie.