Europa

Europa

Misschien moet er eens gedacht worden aan Europese inburgering, voor alle Nederlanders. Een goede vraag zou dan zijn: wat is de historische betekenis van de stad Aken? Hopelijk denkt iedereen dan toch meteen aan Karel de Grote. In het jaar 800 was Aken onder zijn bewind min of meer de hoofdstad van Europa. Hij had Frankrijk, Duitsland en Noord Italië verenigd en werd in Rome tot keizer gekroond. In Aken is verder niet zo heel veel te zien. Het is een Europese provinciestad met 250.000 inwoners, een aangename menselijke maat. Maar het wonder is dat de kapel die Karel liet bouwen nog bestaat, inmiddels 1200 jaar oud. Zijn troon staat er ook nog. Rond die kapel is in de middeleeuwen de dom van Aken verrezen. Het geheel is betoverend. En op een steenworp afstand staat het stadhuis van Aken, voortgekomen uit de voormalige koningszaal van Karel. Het verstilde pleintje tussen beide gebouwen was in zijn tijd een binnenplaats. Daar liggen de wortels van de Europese geschiedenis.

Die geschiedenis wordt gekenmerkt door oorlog, maar sinds 1945 is Europa herenigd. Men werkt althans aan een Europa dat in vrede en voorspoed leeft. In Nederland wordt bij het vormen van een nieuwe regering nog in alle ernst onderhandeld over het zingen van een nationaal volkslied dat niemand begrijpt, waarbij iedereen moet opstaan. De werkelijke politieke agenda is natuurlijk een geheel ander verhaal. Gelukkig is er nog steeds vrede en over de voorspoed mogen we niet klagen. De grote opgave is het milieu. Maar het laat zich aanzien dat er nu een regering wordt gevormd die geen enkele visie heeft op het enige maatschappelijke probleem dat werkelijk urgent is.

Het jaar 2050 is magisch, niet omdat schrijver dezes dan zijn honderdste verjaardag hoopt te vieren, maar omdat in Parijs is afgesproken dat onze economie dan een duurzaam karakter moet hebben. Dat gaat natuurlijk niet gebeuren. Deels omdat er wordt gestreefd naar onrealistische doelen, zoals Nederland aardgasvrij. Misschien is aardgas nog wel het minste kwaad en geen enkele politicus durft eerlijk aan de kiezers te vertellen wat de consequenties zijn van die draconische ingreep. Tegelijkertijd mag het luchtverkeer, dat zeer slecht is voor het milieu, nog sterk groeien. Lelystad krijgt een luchthaven voor goedkope vakantievluchten, die nergens voor nodig zijn, om Schiphol te ontlasten. Het zou veel eenvoudiger zijn om in Europees verband een einde te maken aan die malle reizen door de brandstof voor vliegtuigen te belasten. En dan is er natuurlijk de Nederlandse landbouw. De directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving liet onlangs nog maar eens weten dat het zo niet langer kan. Maar zijn toon was nogal gelaten, want met het CDA in de regering gaat er op het platteland niets veranderen. En het is natuurlijk ook vervelend om aan de consument om uit te leggen dat voedsel, net als vliegreizen, veel te goedkoop is.

Op die binnenplaats van Karel de Grote in Aken droomde ik even van een heel ander Europa. Duurzaam en sober, maar veel spiritueler. Een tweede Karolingische renaissance zou een mooi ideaal zijn.