Gemeente Amsterdam sluit aan bij NRP om samen te bouwen aan duurzame vernieuwing

De gemeente Amsterdam is toegetreden tot het netwerk van NRP. Vanuit de afdeling Ruimte & Duurzaamheid werken Anouk de Wit en Rick Vermeulen aan de grote stedelijke opgaven van deze tijd. Ze zien het NRP-netwerk als een kans om te leren van andere organisaties, gezamenlijk te bouwen aan duurzame, toekomstbestendige buurten, maar ook om de expertise en kennis die zij in huis hebben te delen.

Even voorstellen

Anouk is geen onbekende van NRP. Ze heeft een achtergrond in architectuur en erfgoed en was negen jaar directeur van het Van Eesteren Museum, een museum gewijd aan stedenbouw en de naoorlogse wijken. Daarnaast werkte zij bij de gemeente, inmiddels al bijna 25 jaar. Bij de afdeling Ruimte & Duurzaamheid is zij bezig met kennisdeling en tracht kennis van buiten de organisatie naar binnen te halen en andersom.

Rick werkt bij de gemeente aan de stadsplanning (tegenwoordig ‘strategie’ genoemd). Hij houdt zich bezig met de langetermijnvisie van de stad. “Waar willen we als stad naartoe en wat betekent dat vandaag? En vooral: hoe doen we dat goed, met de juiste randvoorwaarden?”

“We kiezen steeds meer voor verdichting van stedelijke kernen buiten de binnenstad en verbetering van bestaande woonbuurten.”

Rick Vermeulen – Strategisch adviseur/Planoloog

Ringzone

Een belangrijk focusgebied in Amsterdam is de zogenoemde Ringzone, het gebied rond de A10. Hier zijn de afgelopen jaren veel oude bedrijventerreinen getransformeerd tot woonwijken, zoals aan de noordelijke IJ-oever. Dit leverde veel woningen en nieuwe stadsdelen op, maar kent ook grenzen. “Er is steeds minder ruimte, transformatie kost veel geld en we willen niet alle bedrijvigheid de stad uit duwen,” zegt Rick. Daarom verschuift de aandacht naar verdichting binnen bestaande wijken in de binnenstad. Daar ligt nog veel potentieel, maar ook complexiteit.

NRP sluit eigenlijk heel goed aan bij de koers die wij nu kiezen, vertelt Rick. “In Amsterdam bouwen we nu veel woningen. Maar op een gegeven moment zijn die projecten klaar. En dan? De wooncrisis is dan nog niet voorbij. Er is nog steeds veel behoefte aan woningen, werkplekken en andere voorzieningen. Daarom moeten we opnieuw nadenken: hoe kunnen we de stad blijven ontwikkelen, zonder dat we waardevolle functies verliezen? We zijn nu al veel bezig met de toekomst en hebben onze koers wat verlegd: we kiezen meer voor verdichting van stedelijke kernen buiten de binnenstad en verbetering van bestaande woonbuurten.”

Foto: Stadsarchief Amsterdam. Archief van de Dienst Ruimtelijke Ordening: Foto’s afdeling B

Wijken als Wildeman

Een goed voorbeeld is de Wildemanbuurt in Nieuw-West, een wijk met een lange geschiedenis en sterke betrokkenheid van bewoners. “We zijn daar echt samen met bewoners aan de slag gegaan,” vertelt Anouk. De woningen in deze wijk in Osdorp uit de wederopbouwperiode zijn niet meer van deze tijd en er zijn veel klachten over vocht, tocht en schimmel. In 2023 is begonnen aan een vernieuwingsplan bestaand uit deels renovatie en deels sloop nieuwbouw. Dit deden we samen met Stadgenoot, actiegroep Wildemanbuurt en de bewonerscommissies Wildeman en Grasrijk. Na verschillende onderzoeken en veel gesprekken met bewoners ligt er nu een gedragen plan voor de vernieuwing van de buurt. De recent in opdracht van Stichting Samenwonen-Samenleven (SW-SL) door BETA architecten getransformeerde school tot ‘Station Wildeman’ won deze maand zelfs een prijs. De publieksprijs van de door Arcam georganiseerde Amsterdamse Architectuur Prijs (AAP).

Foto Station Wildeman BETA door: Anna Odulinska

Waarom NRP?

Tijdens een talkshow van NRP over interstedelijk leren raakten ze opnieuw geïnspireerd. Deze talkshow ging over interdisciplinair samenwerken aan onder andere naoorlogse wijken. De keuze om aan te sluiten bij NRP ligt dan ook voor de hand. “NRP is natuurlijk actief op het gebied van duurzaamheid en transformatie,” zegt Anouk. “De publicaties van onder andere Ninke Happel, workshops en bijeenkomsten inspireren ons én onze collega’s. En de thema’s van NRP passen bij onze ambities: we maken een beweging richting minder slopen en kijken kritischer naar wat er al is en of dat hergebruikt kan worden. Dit zie je op veel plekken, of het nu gaat om hele gebieden die getransformeerd worden of om afzonderlijke gebouwen.” vult ze aan.

“NRP past bij onze ambities: we maken een beweging richting minder slopen en kijken kritischer naar wat er al is en of dat hergebruikt kan worden.”

Anouk de Wit – Programmamanager ruimtelijke kwaliteit en kennisontwikkeling

Eerlijke gesprekken voeren

Ook voor een grote organisatie als Amsterdam is er nog genoeg te leren. Rick vertelt: “We hebben 800 collega’s met heel veel kennis. Maar soms maakt dat je ook eigenwijs. Dan denken we: wat kunnen wij nou nog leren van anderen? Juist daarom moeten we bewust openstaan voor nieuwe inzichten.”

De samenwerking met NRP biedt kansen om op verschillende niveaus te leren: van andere gemeenten, maar ook van woningcorporaties, ontwikkelaars en andere partners. “Dat interdisciplinaire leren is precies wat we nodig hebben.”

Tegelijk is het NRP-netwerk een plek om eerlijke gesprekken te voeren over dilemma’s. Rick: “We hebben niet altijd genoeg ruimte maar wel veel ambities en alles moet snel. Dan helpt het als je van anderen hoort hoe zij daarmee omgaan. Hoe balanceer je tussen schaarse ruimte, klimaatdoelen, complexe regelgeving, bewonerswensen, betaalbaarheid én dat allemaal tegelijk? We hebben veel ervaring, maar weten ook: het kan altijd beter door te luisteren, door te delen en door samen te werken.” Het is precies dat waarom Gemeente Amsterdam zich bij het netwerk aansluit.