Terug naar overzicht

Kwaliteit leefomgeving landelijk gebied onder druk

14 december 2016
Kwaliteit leefomgeving landelijk gebied onder druk

Op dit moment staat 10% van de agrarische bebouwing in ons land leeg. In 2030 zal dat opgelopen zijn tot bijna 25%. Het overgrote deel van Nederland is landelijk gebied, maar ons land kent steeds minder agrariërs. In de periode 2000-2012 stopten 22.000 boeren. Tot 2030 zullen nog eens 24.000 boeren stoppen. En dat leidt tot het vrijkomen van 40 miljoen m2 agrarische bebouwing in 2030.

Dit blijkt uit onderzoek van de Wageningen Environmental Research University & Research (Alterra), uitgevoerd in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Veel van de vrijkomende agrarische bebouwing staat leeg. Dit betreft ook meer en meer cultuurhistorisch waardevolle boerderijen en erven. Van de ruim 6000 rijksmonumentale boerderijcomplexen in Nederland, zijn er nog slechts 2000 in agrarisch gebruik. De helft daarvan zal de komende jaren ook weer aan het agrarisch bedrijf worden onttrokken. Reden voor de RCE om hier aandacht aan te besteden.

Leegstand raakt niet alleen erfgoed

Toenemende leegstand in het landelijk gebied plaatst niet alleen de erfgoedzorg voor een uitdaging. Het thema raakt bijvoorbeeld ook aan veiligheid en justitie en de volksgezondheid. De onderzoeksresultaten van Wageningen University maken duidelijk dat een integrale aanpak vereist is. Samen met andere stakeholders (overheden, belangenorganisaties en private partijen) hoopt de RCE tot een gezamenlijke agenda te komen om de leegstand in het landelijk gebied te beperken.

Nieuwe programmalijn Visie erfgoed en ruimte

Het programma Visie erfgoed en ruimte, dat de Rijksdienst uitvoerde van 2011 tot en met 2016, gaat in 2017 en 2018 door met drie programmalijnen, waar Landschap: transformatie van het landelijk gebied er een van is. Tijdens dit programma werken we samen met onze partners aan voorbeeldprojecten die aansluiten op de huidige ontwikkelingen als leegstand, energietransitie en schaalvergroting in de landbouw. Via deze voorbeeldprojecten ontwikkelen we nieuwe kennis, die we voor iedereen beschikbaar maken. Zo dragen we ook in de toekomst zorg voor ons landelijke erfgoed.

Het Nederlandse landschap is in een proces van eeuwenlang menselijk gebruik tot stand gekomen. Ons landschap vertelt het verhaal van onze geschiedenis. Dit is gevisualiseerd in een informatieve tijdlijn van het Nederlandse kavellandschap.
Uit onderzoek blijkt dat landschap een belangrijke vestigingsfactor is: Blind Spot: metropolitan landscape in the global battle for Talent. Reden genoeg dus om zorg te dragen voor gebouwen en landschap in ons landelijk gebied, met oog voor onze cultuurhistorie.