NRP Partner ReVisi helpt monumenten verduurzamen met ‘Low-E’ folie

Frank Pince van der Aa vertelt: “3M Thinsulate Raamfolie van de Climate Control-serie is zo’n product. Het is een "Low-E" folie met lage-emissie; de isolatiewaarde van enkel glas wordt bijna gelijk aan die van dubbel glas van voor het jaar 2000. De folie maakt ramen energie-efficiënt, is kostenbesparend en het is ook nog eens toe te passen voor een fractie van de kosten voor het vervangen van ramen. Het mooie daarbij is dat het product relatief energievriendelijker wordt geproduceerd dan glas. Bovendien hoef je het bestaande glas er niet uit te halen. Het enige dat je nodig hebt voor het aanbrengen is water en zeepsop. Het aandeel in de CO2 voet is dus ook kleiner.”

Rampzalige gevolgen
Toch is deze toepassing, ter verduurzaming van monumenten, nog niet breed bekend in het vakgebied. In monumentenland werden tot voor kort nog weinig raamfolie’s toegepast. Soms werd het gebruikt om inkijk of UV-wering tegen te gaan of om bijvoorbeeld verkleuring van een interieur van een museum te voorkomen. Ook bespeurt Frank nog enige terughoudendheid omdat raamfolie niet bij iedereen een goede reputatie heeft. “Veel mensen kennen het alleen van de lelijke warmtewerende spiegelfolies. In de markt zijn verschillende aanbieders actief met dergelijke warmtewerende raamfolies. Geen van hen levert echter een dergelijke isolerende raamfolie zoals de 3M™ Thinsulate. Daarbij komt ook nog eens dat de adviserende en monterende bedrijven een product zoals raamfolie ‘erbij; doen en specifieke glaskennis ontbreekt. Dat kan tot vervelende gevolgen leiden, zoals bijvoorbeeld thermische breuk."

Foto: Wereldmuseum Rotterdam

Uitgebreid adviestraject
Frank: “Aan het daadwerkelijk aanbrengen van de folie gaat een uitgebreid adviestraject vooraf. Kennis en kunde van het bestaande glas, en het zorgvuldig in kaart brengen van de specifieke omgeving en omgevingsfactoren, is cruciaal. Met glasmeetapparatuur brengen wij het glas en alle omgevingsfactoren in kaart. Is het gelaagd glas, gecoat glas, in welke type kozijn zit het glas, hoe is de slagschaduw, etc. Hiermee kunnen we een zogenaamde glas stressanalyse uitvoeren waarmee risico’s zoals thermische breuk etc. uitgesloten kunnen worden. Dit is tevens een onderdeel van de uitgebreide 3M™ garantie."

De Gasfabriek in Deventer
Een dergelijk adviestraject heeft Frank bijvoorbeeld gedaan bij de Gasfabriek in Deventer, waar de opdrachtgever uiteindelijk besloot om de 3M Thinsulate toe te passen. "De Gasfabriek bestaat uit drie oude gebouwen, met maar liefst 1600 ramen, en moest gerestaureerd, gerenoveerd en herbestemd worden tot business innovation center met start-ups. Eén van de vragen was: “Wat gaan we doen met bestaand glas?” Opties in 2015 waren toen: nieuw monumentenglas óf achterzetbeglazing, maar vanwege de kosten en en de technische onmogelijkheden van deze oplossingen raakten zij geïnteresseerd in de 3M Thinsulate die voor dezelfde verbetering van de energieprestatie kon zorgen. Ik heb toen de advisering mogen doen. En om te laten zien hoe de glasfolie er uit zou komen te zien, heb ik een proefplaatsing gemonteerd op twee ramen. “Ga maar zoeken”, zei ik, want de folie is echt nauwelijks zichtbaar.”

Bewijslast
“Dergelijke referenties zijn natuurlijk mooi meegenomen, maar het is prettig dat we daarnaast ook kunnen aantonen dat de folie doet wat we claimen dat hij doet. De isolerende functie van de folie is namelijk door keuringsinstituut KIWA onderzocht en in de rapporten worden de geclaimde resultaten bevestigd. Ook is de 3M™ Thinsulate hiermee geregistreerd bij het BCRG, wat aantoont dat het een goedgekeurde oplossing is om de isolatie te verbeteren."

Ook voor woningbouw
Of de vraag of folie ook een interessante oplossing kan vormen voor woningbouw, antwoordt Frank dat hij daar zeker ook kansen in ziet. “De folie is een oplossing voor ieder gebouw met enkel glas. Daarnaast is het ook interessant voor bijvoorbeeld woningen die tot het jaar 2000 standaard isolatieglas hebben gekregen zonder Low-E coating. Op de 3M Thinsulate folie krijg je 15 jaar garantie, maar de levensduur is veel langer. Overigens is de garantie een fabrieksgarantie van 3M™ zelf. Wel zo geruststellend in deze tijd. Als je iets koopt wil je toch zekerheid.”

Oververhitting
Frank verwacht dat de folie ook vanwege een ander fenomeen, namelijk het fenomeen van 'oververhitting', zo maar eens een grotere rol kan gan spelen de komende jaren. "De zomers worden steeds warmer en de folie beschermt ramen niet alleen tegen warmteverlies in de winter, maar ook tegen warmte-opbouw in de zomer. Nadeel van goed geïsoleerde woningen is dat ze meer warmte vasthouden. Een nadeel van HR+++ glas is dat de warmte die erin komt er niet meer uit gaat. Het wegkoelen van die warmte met airco’s vraagt enorm veel energie. 'Zijn we dan wel goed bezig?', is een vraag die we ons meer moeten gaan stellen. Gelukkig wordt er steeds meer naar het totaalverbruik van een gebouw gekeken. En krijgt de problematiek van oververhitting ook een plek in energietransitie", besluit Frank Pince van der Aa.

Foto: Gasfabriek Deventer

Referenties :
Gasfabriek Deventer
Wereldmuseum Willemskade Rotterdam
De Markthal Rotterdam
Monumentale kas bij Historische Theethuin Bartiméus te Doorn
Gerrit Rietveld kantoor Schrale Beton te Zwolle [Rijksmonument]
Monumentaal pand Buitenplaats Doornveld te Doorn
Archelogisch Depot te Deventer
Kasteel Zypendaal