Sebastiaan Vork blikt terug op NRP Masterprijs en zijn weg in de architectuur
Sebastiaan Vork won dit jaar de NRP Masterprijs met zijn scriptie ‘Dutch Housing Commons, non-speculative housing within and against the housing market.’ Naast een geldprijs van 3.000 euro, is Sebastiaan jurylid bij de NRP Gulden Feniks 2025.
In dit interview vertelt hij over zijn weg naar de prijs, zijn tijd bij Office for Metropolitan Architecture (OMA), zijn afstudeeronderzoek en wat het winnen van de NRP Masterprijs voor hem betekent.
“Veel partijen praten langs elkaar heen. Ik wil ze indirect met elkaar in gesprek brengen.”
Van jeugdige fascinatie naar professionele ambitie
De liefde voor architectuur begon vroeg. Al op de basisschool had Sebastiaan een fascinatie voor gebouwen. Het CCTV-gebouw van OMA in Beijing dat hij op tv zag tijdens de Olympische Spelen van 2008 maakte grote indruk. Als kind was hij al bezig met maquettes maken en struinde hij de website van OMA af om alle projecten te bekijken. “Je zag daar het hele denkproces – van eerste concept tot het bouwen van modellen. Dat vond ik geweldig.” In groep 8 hield hij zijn eindspreekbeurt over zijn toekomstige beroep: architect.
Techniek en creativiteit samenbrengen
Na twee korte jaren in civiele techniek koos hij voor bouwkunde en vervolgens voor architectuur aan de TU Delft. Die overstap bleek de juiste. “Civiele techniek gaf me een goed technisch fundament: gevoel krijgen voor krachtwerking en waarom iets werkt of juist niet.” Bij architectuur voelde hij zich direct thuis én bij Stylos, de studievereniging waar hij actief was in het bestuur en een lustrumjaar organiseerde. De combinatie van inhoudelijke verdieping en contact met de praktijk gaf richting aan zijn toekomst.
Tekst gaat door onder de afbeelding.
In de leer bij OMA
Een hoogtepunt tijdens zijn studie was een stage bij OMA, het bureau van onder andere Rem Koolhaas. “Bij OMA werkte ik op het raakvlak van onderzoek en architectuur. Ik leerde daar kritisch kijken, loslaten, teruggaan naar de kern van een ontwerp.” Wat hem vooral bijbleef, was het belang van objectiviteit tijdens het ontwerpproces. Sebastiaan: “Door je als persoon als het ware los te koppelen en het ontwerp(proces) herhaaldelijk in vogelvlucht te bekijken, ontstaat ruimte echt iets anders te creëren – zowel in inhoud als in samenwerking.” Die ervaring vormde zijn houding als architect tot op de dag van vandaag.
Wonen als sociaal systeem
Tijdens een uitwisseling aan de ETH Zürich vond Sebastiaan zijn focus. Hij raakte gefascineerd door coöperatieve woonvormen: “Ik zag daar mensen prettig samenleven in non-speculatieve woonprojecten. Dat riep de vraag op: waarom komt dit in Nederland zo moeizaam van de grond?” Hij bezocht verschillende projecten, sprak met bewoners en verdiepte zich in de werking van wooncoöperaties. In Zwitserland leerde hij ook een andere esthetiek waarderen – pragmatisch, doelgericht en eerlijk – en ontdekte hij de kracht van transformatie en hergebruik. Terug in Nederland combineerde hij deze inzichten in zijn afstudeeronderzoek. Geen nieuwbouw, maar slim omgaan met wat er al is: dat werd zijn nieuwe uitgangspunt.
Tekst gaat door onder de afbeelding.
De transformatie van een oud belastingkantoor
Sebastiaan onderzocht in zijn afstudeerproject de brede rol van de architect als ‘spatial agent’ bij maatschappelijke opgaven. Hij richt zich op de wooncrisis en vraagt waarom wooncoöperaties moeilijk van de grond komen, zeker buiten de Randstad. Hij pleit voor meer aandacht voor de ‘Bandstad’ als kansrijke regio. Daarbij geeft hij het Post-65 erfgoed, zoals het oude Belastingkantoor in Nijmegen, een nieuw toekomstperspectief met het uitgangspunt: nooit meer slopen.
Voor zijn afstuderen ontwikkelde Sebastiaan een bijzonder format: een toneelstuk dat een fictieve toekomst van de woningmarkt verbeeldt. Hij interviewde verschillende stakeholders – van banken tot bewoners – en bracht hun perspectieven samen in een denkbeeldig gesprek tijdens een treinreis. “Veel partijen praten langs elkaar heen. Met deze vorm wilde ik ze indirect met elkaar in gesprek brengen.”
Tekst gaat door onder de afbeelding.
Het winnen van de NRP Masterprijs
Door een tip van Thijs Asselbergs (architect en hoogleraar TU Delft) schreef Sebastiaan zich in voor de NRP Masterprijs. En mocht hij zijn afstudeerproject pitchen aan de jury. Sebastiaan: “Hoewel NRP misschien institutioneel klinkt, was het juist heel relaxed, menselijk, vriendelijk en open. De jury was erg geïnteresseerd in wat ik had gedaan en stelde goede, kritische vragen.“ Tijdens de NRP nieuwjaarsbijeenkomst afgelopen januari werd bekend dat Sebastiaan de eerste prijs had gewonnen.
“Het was een professioneel traject waarin ik merkte dat ik als student echt serieus genomen werd. Dat gaf veel vertrouwen. Het geldbedrag maakt de prijs ook tastbaar. Maar de grootste prijs vind ik dat ik als winnaar een jaar lang mag deelnemen als jurylid van de Gulden Feniks. Ik heb inmiddels mijn eerste jurybijeenkomst gehad en kijk uit naar het vervolg,” aldus Sebastiaan. Ondertussen is Sebastiaan ook gestart als junior architect bij architectenbureau Space&Matter in Amsterdam. Hier werkt hij aan mensgerichte projecten die zich middenin de maatschappij bevinden. Ook geeft hij les aan de TU Delft.