Terug naar overzicht

Stikstof verdringt ambities circulair en CO2-neutraal bouwen

27 november 2019
Stikstof verdringt ambities circulair en CO2-neutraal bouwen
De stikstofproblematiek eist alle aandacht op en doet doelstellingen met betrekking tot een CO2-neutrale gebouwde omgeving in 2050 verdampen. Daarvoor waarschuwt Albert de Vries, oud-Kamerlid van de PvdA en voorzitter van NRP Spaar het Klimaat. “Onbegrijpelijk. Juist omdat premier Rutte deze opgave vergelijkt met de wederopbouw.”
 

Onlangs vond het congres Energy Up van Stroomversnelling plaats, de grootste op samenwerking georiënteerde aanpak om de woningbouw te verduurzamen. Trots werd gemeld dat inmiddels 10.000 woningen zijn aangepakt. Absoluut knap gedaan. Maar het is slechts een druppel op de gloeiende plaat als je bedenkt dat er zo’n 7 miljoen gebouwen in Nederland staan.

De focus op het stikstofprobleem helpt niet. Te meer omdat de taakstelling voor de gebouwde omgeving ook al drastisch is teruggeschroefd, terwijl deze opgave volgens premier Mark Rutte net zo omvangrijk is als de wederopbouw.

Wat er moet gebeuren om de gebouwde omgeving CO2-neutraal en circulair te krijgen? Onze boodschap is al lange tijd hetzelfde: Schaal de ambitie niet af, scherp deze liever aan. En wees duidelijk waar we naartoe moeten: een CO2-neutrale en circulair gebouwde omgeving. Termen als “Van het gas af” en “labelsprongen” zorgen alleen maar voor ruis en verwarring, dus schrap dit soort woorden.

Het ontbreekt daarnaast aan regie op dit dossier. Opdrachten worden over de schutting gegooid, waar het Rijk de regie zou moeten pakken. Pas dan kun je meters maken, snelheid realiseren en kosteneffectief werken. Op tenminste vier punten zou de regering de regie moeten pakken.

Zorg voor CO2-neutrale warmtevoorziening

Zorg dat regionale plannen voor een CO2-neutrale warmtevoorziening van de grond komen. Er ligt een enorme opgave voor de opwekking van hernieuwbare energie. Nu moet elke gemeenten zelf het wiel uitvinden. Natuurlijk zullen zij warmteplannen maken, maar of zij ongecoördineerd tot een optimum kunnen komen is sterk de vraag.

Isoleer

Zorg dat er, zolang er geen zekerheid bestaat over de toekomstige warmtevoorziening, dat de warmtebehoefte zoveel mogelijk omlaag wordt gebracht door gebouwen optimaal te isoleren. Dat kan alleen in grote aantallen en in hoog tempo door opschalen, standaardiseren, industrialiseren en prijsreductie.

Er zijn lovenswaardige initiatieven, maar de optelsom daarvan is veel te mager en het tempo veel te laag. Bovendien is de diversiteit zo groot dat van standaardiseren niet echt sprake is. Onze boodschap is: Zorg in stap één dat de gebouwde omgeving klaar is voor lage energieverwarming en dat dit gepaard gaat met verbetering van comfort en gezondheid. Geef daarbij ruim baan voor combinaties met decentrale opwekking van hernieuwbare energie.

Steun corporaties

Zorg ervoor dat alle corporaties voldoende geld hebben om de verduurzaming van hun bezit in het gewenste tempo te kunnen behalen. Voor andere eigenaren zou de aangekondigde gebouwgebonden financiering er snel moeten komen zodat de besparing op de energielasten de dekking kan vormen voor rente en aflossing, ook na wisseling van eigenaar. Zorg dat gemeenten gebouweigenaren kant en klare aanbiedingen kunnen doen, eventueel met inschakeling van de netwerkbedrijven.

Wijkgericht met een door het regionale bedrijfsleven verzorgde standaardaanpak. Mét aandacht voor maatwerkwensen van bewoners en inclusief de financiering. We gaan de doelstellingen echt niet halen als we onze hoop vestigen op de weliswaar groeiende maar nog uiteindelijk veel te kleine groep eigenaren die zelf initiatieven neemt.

Garantie voor gebruikers

Zorg voor garanties voor de gebruikers van gebouwen. Als een gebouw wordt aangepakt moeten er vooraf afspraken gemaakt worden over de prestaties ná de aanpak. Die afspraken moeten door de betrokken bedrijven gegarandeerd worden.

Met de Wet Kwaliteitsborging Bouw wordt een stap naar zo’n garantie gezet, maar de uitwerking van die wet gaat niet echt de goede kant op. De garanties zouden bovendien ook over geld moeten gaan; een garantie dat de isolatie leidt tot lagere lasten. Dat zou het uitgangspunt moeten zijn in de financiële ondersteuning van stap 1 van de verduurzamingsoperatie.

Helaas kiest het kabinet in plaats van voor generieke financiële maatregelen, zoals een door ons bepleitte lagere BTW of voor bonus malus regelingen, voor een bureaucratisch, niet toereikend en ineffectief systeem met subsidies.

Generieke financiële maatregelen kunnen waar nodig aangevuld worden met maatwerk voor die gevallen waarin de isolatie uit stap 1 niet kostendekkend mogelijk is.

Ik roep de Rijksoverheid dan ook dringend op om regie te nemen. De wederopbouw ging immers ook niet vanzelf.

Albert de Vries, Voorzitter NRP Spaar het Klimaat en voormalig Tweede Kamerlid van PvdA