'Wees moedig maar niet roekeloos'

Coen: “Het Restauratiefonds beheert in totaal 34 fondsen, van zowel de Rijksoverheid als gemeentes, provincies en private instellingen. Met dat geld verstrekken wij leningen onder hypothecaire zekerheid aan particuliere en zakelijke monumenteneigenaren. Op rijksniveau zijn er zeven fondsen, op provinciaal niveau veertien, op gemeentelijk niveau negen en ten slotte zijn er nog vier fondsen van private partijen. In totaal telt Nederland momenteel zo’n 120.000 monumenten. Daarvan is ruwweg de helft rijksmonument en daar kunnen wij het meeste voor betekenen. Ondanks dat wij voor elk type monument meerdere passende financieringsmogelijkheden hebben, zijn wij momenteel wel aan het kijken of we ook de niet-rijksmonumenten markt nog beter kunnen bedienen. Of het ons lukt om dit nieuwe fonds voor elkaar te krijgen, weten we nog niet. Maar het is in ieder geval wel onze ambitie.

Een leeg gebouw vinden wij niets

De ontwikkeling van zo’n nieuw fonds sluit heel goed aan bij onze missie: Springlevende monumenten. Een leeg gebouw vinden we niets. Een gebouw moet van nut zijn en iets bijdragen aan de gemeenschap. Vorig jaar hebben we onze strategie herijkt en werken we volgens drie pijlers om onze missie te volbrengen. Een belangrijke taak is het verstrekken van financieringen en subsidies. Daarnaast delen we ook samen met partners informatie en kennis, bijvoorbeeld over het herbestemmen en verduurzamen en wat er allemaal speelt bij het restaureren van een monument. Wat wij doen is eigenaren wegwijs maken via ons platforms Herbestemming.nu en Monumenten.nl. Als derde willen we ook diensten aanbieden voor monumenteneigenaren, onder andere op het gebied van duurzaamheid. Aan de hand van de Zelfscan Duurzaam Monument kunnen zij bijvoorbeeld snel zien wat zij op dat vlak kunnen doen. Alle banken bieden zoiets aan, maar wij doen dat specifiek voor monumenten. Die zelfscan is een opmaat naar duurzaamheidsadvies, waarbij een adviseur langskomt en een plan maakt. Via Restauratiefonds.nl kan men daar korting op krijgen. Gelukkig weet men ons daarvoor goed te vinden!

Opengestelde Monumenten-Lening

Vorig jaar zijn we, vanwege de coronacrisis, gestart met de Opengestelde Monumenten-Lening voor publiekstoegankelijke rijksmonumenten in aanvulling op de generieke overheidsmaatregelen. Zodat monumenten die normaliter opengesteld zijn deze coronaperiode - met nauwelijks of geen inkomsten - kunnen overbruggen. Want of er nu wel of geen bezoekers komen, ze moeten wel onderhouden worden. Een voorbeeld daarvan is Werelderfgoed Kinderdijk. Sommige monumenteneigenaren hebben niet zoveel kosten als ze dicht zijn, anderen juist weer wel. Soms is er ook steun vanuit de lokale gemeente. De noodzaak is per monument verschillend, maar deze Opengestelde Monumenten-Lening heeft wel heel aantrekkelijke voorwaarden (rente 1%, eerste 3 jaar aflossingsvrij, 15 jaar looptijd). Ook kan men vervroegd aflossen. Met deze lening heb je wel je cashflow voor de komende, onzekere jaren zeker gesteld.

Prachtige financieringen

We vertellen er niet veel over, misschien door onze bescheidenheid, maar ik vind dat we met het Restauratiefonds prachtige financieringen doen. We bewegen steeds meer richting de zakelijk markt en doen steeds meer grote projecten. Daar stappen andere partijen niet snel in en daar komt onze kracht echt tot zijn recht. Dat andere partijen er niet instappen, komt vaak door het beperkte alternatieve gebruik van zo’n gebouw, dat is meestal heel specifiek.

Wees moedig maar niet roekeloos

Een heel enkele keer komt het voor dat wij ook nee moeten zeggen tegen een financiering. Als wij het doen, dan is de business case simpelweg niet goed genoeg en zijn de risico’s te hoog. Ik zeg altijd: We moeten moedig zijn, maar niet roekeloos. Daar heeft niemand wat aan. Bij het verstrekken van een financiering kijken we altijd heel goed naar ‘met wie doe je het samen’? Zijn het ondernemende mensen, hebben zij reserves? Als je kijkt naar de kredietcrisis, dan springen wij er goed uit. Ondanks de hogere risico’s zijn het vaak stabiele projecten die wij financierden. Ik durf wel te stellen, als wij ‘nee’ zeggen tegen de financiering van een monument, dan zeggen alle banken ‘nee’.

Kijken naar het project

Vanuit portefeuille denken doen wij veel minder dan grote financiers. Grote banken financieren bijvoorbeeld momenteel minder in horeca. Wij kijken altijd heel zorgvuldig naar het monument, het plan, de eigenaar, de huurders, naar de kosten en de risico’s en naar de zekerheden. Vervolgens zeggen we ‘ja’ of ‘nee’. Soms moeten partijen opnieuw naar de tekentafel. Dat is soms moeilijk te accepteren, maar vaak realiseert de aanvrager zich dan wel dat er te grote risico’s worden genomen en vindt men dat uiteindelijk zelf ook verstandig.

Spilfunctie

Met het Nationaal Restauratiefonds zitten we echt in een niche (monumenten) en spelen we daarin een belangrijke rol. We vervullen een spilfunctie en die positie willen we optimaal benutten om in Nederland springlevende monumenten te verkrijgen en te behouden.

Het is mooi om voor zo’n maatschappelijk relevante organisatie te werken. Met rond de 60 medewerkers zijn we klein genoeg om persoonlijk te blijven, groot genoeg om professioneel te zijn en groot genoeg om impact te maken”, besluit Coen Reinders.