NRP Challenge: Johannescentrum Utrecht

De NRP Opleiding Renovatie en Transformatie wordt al jarenlang afgesloten met een challenge. Gedurende twee dagen bedenken de deelnemers, verdeeld in vier groepen, oplossingen voor een actuele casus. Op 22 en 23 november stond de challenge in het teken van de transformatie van het Johannescentrum in Overvecht, Utrecht. Dit kerkgebouw, een gemeentelijk monument, is gebouwd in de traditie van de Bossche School architectuur.

Optoppen

De Protestantse gemeente Utrecht en de protestantse diaconie Utrecht waren de opdrachtgevers. Zij vroegen de deelnemers om een ruimtelijk en programmatisch concept. Het doel was het bestaande volume van het pand substantieel uit te breiden met woonruimte voor spoedzoekers en/of coöperatieve woonvormen. Daarbij kregen de teams de uitdaging om een programma te ontwikkelen dat de relatie tussen de Johannescentrum kerkgemeente, de buurt en het aanvullend programma versterkt. Dit moest worden gedaan met aandacht voor verduurzaming en een goede onderbouwing van de haalbaarheid en maatschappelijke meerwaarde.

Verrassend en integraal

Hoewel de opdracht een uitdaging was voor het weekend, resulteerde het in verrassende en samenhangende voorstellen. Voor de opdrachtgever leverde dit waardevolle inzichten op over de ruimtelijke mogelijkheden van het gebouw en de omgeving. Teams gingen verder dan optoppen. Ze dachten ook na over het toevoegen van volumes, altijd met respect voor het bestaande pand. Bovendien zagen ze kansen om het programma te verbreden met doorstroomwoningen, coöperatieve woonvormen die impact kunnen hebben op de buurt. Maar ook de toevoeging van een brouwerij of restaurant. Het winnende team overtuigde de jury met een integraal ontwikkelconcept, gebaseerd op het community land trust gedachtengoed.

Beter verbonden

De wens om het gebouw beter te verbinden met de omgeving leidde tot interessante voorstellen. Zoals het omdraaien van de oriëntatie en toegang van het gebouw, zodat de mooiste kant beter in beeld komt. Daarnaast werden ideeën gepresenteerd om het naastgelegen park en de singel beter te betrekken. Het advies aan de opdrachtgever was tenslotte om de verdere ontwikkeling van de ideeën gezamenlijk op te pakken met de gemeenschap van de Johanneskerk, andere organisaties in de buurt en de omwonenden.

De jury voor deze challenge bestond uit:
– Bettina van Santen, architectuurhistoricus en adviseur erfgoed bij de gemeente Utrecht;
– Frans Ritmeester, directeur Protestantse gemeente Utrecht;
– Wessel de Jonge, bestuurslid NRP en hoogleraar TU Delft;
– Vincent Gruis, hoogleraar housing management TU Delft.