NRP-partnerreis: Metropoolregio Rijn-Ruhr

In tegenstelling tot eerdere studiereizen bezoeken we tijdens de NRP-partnerreis dit jaar geen stad, maar een hele regio: de Metropoolregio Rijn-Ruhr. Hier willen we de samenhang van de verschillende ruimtelijke, sociaalmaatschappelijke en sociaaleconomische opgaven (laten) zien.

De veranderingen die de afgelopen decennia in deze regio hebben plaatsgevonden zullen maar weinigen ontgaan zijn. Van een gebied dat zwaar bepaald en belast werd door industriële activiteiten en de winning van steen- en bruinkool, transformeerde het ingrijpend naar een metropoolregio die sterk inzet op vergroening, duurzaamheid en een verbeterde leefbaarheid. Hierbij bleef een deel van de oude infrastructuur bestaan in een landschap waar veel ruimte is gereserveerd voor culturele bedrijvigheid en duurzaam toerisme.

De veranderingen die daarmee al enige tijd gaande zijn, krijgen momenteel een vervolg met plannen om het gebied tot een vooraanstaand laboratorium voor transities op het gebied van vervoer, circulaire economie, energie en industrie te maken. Het programma van de reis zal in het teken staan van de volgende drie thema’s: gebiedsontwikkeling & landschap, transformatie en wonen.

Partners worden per mail op de hoogte gehouden, en kunnen zich hier aanmelden.

Praktische info

• We reizen gezamenlijk met de bus
• Opstappunt: Utrecht Jaarbeursplein
• Vertrektijd: woensdagochtend om 8.30 uur
• Retour: vrijdagavond om 19.00 uur bij Utrecht Jaarbeursplein
• Kosten: € 1.350,- (via factuur na aanmelding)
• Tweede deelnemer van hetzelfde bedrijf: € 1.500,-

Lees onder de afbeelding het programma 

Programma

16 oktober: Aken en Keulen 

Vanuit Utrecht vertrekken we naar Aken voor een bezoek aan de Cross Border Future Studio Maas-Rijn (een gezamenlijk initiatief van het College van Rijksadviseurs en het Bundesinstitut für Bau-, Stadt- und Raumforschung – BBSR). In deze studio wordt vanuit verschillende landen nagedacht over de toekomst van de grensregio op het gebied van water, bodem, landschap, natuurlijke bronnen en circulaire economie. Atelier Fischbach is vanuit Nederland een van de betrokken bureaus. Anna Maria Fink en Elza Berzina nemen onze groep mee in hun ideeën voor de regio in 2100. 

Vervolgens worden we ontvangen door de RWTH Aachen University en de BBSR. Hier ontvangen we een presentatie van BBSR over hoe het Ruhrgebied als laboratorium fungeert voor complexe transformatieprocessen op het gebied van industrie, wonen, vervoer, circulaire economie en ecologie. Ook geeft planoloog Franca Lersch een lezing over haar vergelijkend onderzoek tussen Oberhausen en Gelsenkirchen, twee Duitse steden die allebei te kampen hebben met krimp. Terwijl de kwaliteit van leven in Oberhausen tijdens de periode van krimp is gestegen, daalde deze in Gelsenkirchen. Wat kunnen we hiervan leren voor de Nederlandse steden die met dalende inwoneraantallen te maken hebben?  

We reizen daarna door naar Keulen waar we onder leiding van architect Ira Scheibe drie transformatieprojecten zullen bezoeken: Deutzer Hafen, Rheinauhafen en het Clouth Quartier. We overnachten in 25hours Hotel The Circle Cologne. Dit hotel dankt zijn naam aan de extravagante vorm van het kantoorgebouw uit de jaren zestig, dat oorspronkelijk werd gebouwd voor de verzekeringsmaatschappij Gerling en door O&O Baukunst in 2016-2018 in een hotel is getransformeerd.   

17 oktober: Duisburg, Krefeld en Düsseldorf 

Vanuit Keulen reizen we naar Duisburg en bezoeken onder leiding van architect Ira Scheibe het landschapspark Duisburg-Nord. In slechts enkele decennia is deze staalfabriek omgetoverd tot een inmiddels vermaard natuur- en cultuurlandschap met zo’n 250 evenementen per jaar.  

Vervolgens staat een bezoek aan de revitalisering van de Mies van der Rohe Campus in Krefeld op het programma. De campus bevat de enige industriële gebouwen van architect Ludwig Mies van der Rohe waaronder een oude verffabriek en een klokkentoren uit de jaren dertig. Hier worden we ontvangen door de projectorganisatie en door NRP-partner ABT Duitsland die op de campus gevestigd is.  

Han Joosten geeft sinds 2019 leiding aan de afdeling Gebiedsontwikkeling en Marktonderzoek bij BPD in Duitsland. Hij zal in Krefeld een lezing geven over de verschillen tussen de Nederlandse en Duitse woningmarkt en wat we van elkaar kunnen leren. We overnachten in Düsseldorf.

18 oktober: Dortmund en Hamm

Vanuit Düsseldorf reizen we via projecten in Dortmund naar Hamm.  

De stad Dortmund werkt sinds 2001 aan een duurzame gebiedstransformatie van haar voormalige industriegebieden voor mijn- en staalbouw. We bezoeken het stadsdeel Hörde met de gebieden Phoenix Ost en Phoenix-West onder leiding van de afdeling Stadsvernieuwing van de gemeente Dortmund.  

Hamm vormt de indrukwekkende afsluiting van de reis. In Hamm staat het voormalig mijnencomplex Heinrich Robert, één van de laatste producerende kolenmijnen, aan de vooravond van een grootschalige transformatie naar een toegankelijk en aantrekkelijk nieuw stadsdeel onder de naam CreativRevier. Hier worden we rondgeleid door de projectorganisatie. Architect Joost Wetzel van het Nederlandse bureau mei architects and planners (Rotterdam/NL) zal bovendien een presentatie geven over hun plannen voor een aantal van de monumentale gebouwen. Hij zal daarnaast ook aandacht besteden aan de verschillen tussen de Nederlandse en Duitse ontwerppraktijk en de rol van de architect hierin.