ITC Universiteit Twente

Nominatie Gulden Feniks 2024

 

Projectomschrijving

Bij monumentaal erfgoed ligt renovatie en transformatie voor de hand. Maar monumenten zijn er relatief weinig, terwijl kleinschalige, soms wat non-descripte gebouwen uit het einde van de vorige eeuw juist met grote regelmaat leeg komen te staan. Vastgoedeigenaren en opdrachtgevers kiezen bij dergelijke gebouwen vaker voor sloop dan renovatie: hier is qua kwantiteit én kwaliteit een wereld te winnen. Het vastgoed van de toekomst staat er al, maar deze renovatieslag vraagt nog wel om mooie voorbeelden. Waar het bestaande de basis blijft en een paar gerichte ingrepen voor richting en samenhang zorgen.  

Het International Institute for Geo-Information Sciences (ITC) is een bijzondere faculteit aan de Universiteit Twente. Uit de hele wereld komen studenten en onderzoekers naar Enschede om te onderzoeken hoe ze de wereld kunnen verduurzamen. De faculteit is voor hen een thuisadres, een ontmoetingsplek en een duurzaam symbool. Dit transformatieproject van 13.605m2 BVO – ontworpen door Civic Architects, VDNDP, Studio Groen+Schild en DS Landschapsarchitecten – herbergt onderwijsruimtes, labs, een studiecentrum, kantoren, een restaurant en drie patiotuinen.  

De faculteit heeft niet gekozen voor nieuwbouw maar voor de transformatie van ‘Langezijds’, een voormalig laboratorium uit 1972 dat tot casco was vervallen. Het casco heeft een extreme lengte (220m) en diepte (38m), een lage begane grond en een hoge verdieping. Het nieuwe ontwerp maakt het casco met één ingreep geschikt voor het nieuwe gebruik. Vier atria – uitgezaagd uit de constructie – zorgen voor groen, verse lucht en daglicht.  

Het gebouw staat op campus Drienerlo. Het ontwerp voor ITC bouwt voort op de modernistische architectuur van het voormalige lab, maar verbindt het gebouw meer dan voorheen met het prachtige omliggende landschap. De nieuwe atria vormen biotopen voor flora en fauna. Ze dragen bij aan gezonde lucht en een stressvrije werkplek. Het landschap is er royaal, de planten en bomen staan in meer dan een meter grond; genoeg voor een klein ecosysteem. Een van de atria vormt de nieuwe entree in het midden van het gebouw. Hier springt de gevel terug, het landschap plooit naar binnen, de bomen groeien er tot in het gebouw.  

De architectuur symboliseert de wereldwijde duurzame missie van ITC. Architecture follows climate, waarbij het behoud van de brutalistische constructie de grondslag vormt. Het nieuwe gebouw geeft ITC’ers een duurzaam podium om te laten zien wie ze zijn en waar ze voor staan.  

Opdrachtgever
University of Twente

Ontwerper
Civic Architects & VDNDP

Overige betrokken partijen 
Studio Groen + Schild – interieur ontwerp
DS Landschaparchitecten – landschap
Arup – bouwfysica, brandveiligheid & akoestiek
Schreuders bouwtechniek – constructeur
Valstar Simonis – installatie adviseur
Licht – Joost de Beij – lichtadviseur
Appel – horeca advies
Buro Loo – duurzaamheidsadviseur opdrachtgever
Dura Vermeer Bouw Hengelo/Trebbe – uitvoering bouwkundig
Croonwolter&dros – uitvoering installaties
Dusseldorp – uitvoering renovatiesloop
Flora Nova – uitvoering binnentuinen