En dan nu: Feyenoord City

door Vincent van Rossem

Feyenoord is kampioen geworden en dat is de Rotterdammers van harte gegund. Maar met het sportieve succes van dit jaar is ook een andere ambitie van de voetbalclub weer tot leven gewekt. Men wil een nieuw stadion bouwen. Dat plan werd al jaren gekoesterd maar het leed om allerlei redenen telkens weer schipbreuk, ook omdat Feyenoord in de nationale competitie eigenlijk niet meer mee kon komen. Maar nu, met het kampioenschap, lijkt het dan werkelijk te gaan lukken.

Echter, om met NRP te spreken, het nieuwe vastgoed staat er al. Rotterdam is de enige Nederlandse stad die beschikt over een beroemd stadion: de Kuip. Het is heel goed mogelijk om dit 80 jaar oude rijksmonument, ontworpen door een al even beroemd Rotterdams architectenbureau, aan te passen aan de hedendaagse eisen van een Nederlandse topclub. Maar zoals elke burgemeester toch liever een nieuw stadhuis wil bouwen, of als dat niet lukt een nieuw theater, streeft de clubdirectie in het voetbal altijd naar een enorme begroting met een groot nieuw stadion waarin Europees voetbal gespeeld moet worden. Zoals bekend in de voetbalwereld kan dat slecht aflopen.

In Rotterdam heeft men er echter nog een schepje bovenop gedaan. Om het gemeentebestuur te paaien en om het nieuwe stadion maatschappelijk aanvaardbaar te maken is het ingepast in een megalomaan stedenbouwkundig project, uiteraard ontworpen door het Rotterdamse OMA. Feyenoord City, met een sport experience, woningen, hotels, entertainment, winkels en scholen, moet het verkommerde Rotterdam Zuid opstoten in de vaart der volkeren. Zodoende heeft de gemeente zich al over laten halen om flink te investeren. De volksclub van weleer moet dan naar een spelersbudget van tientallen miljoenen om echte vedetten in het veld te zetten. Ondertussen wordt toor al het vastgoed in Feyenoord City nog investeerders gezocht. Het is, kortom, een uiterst riskante onderneming. Vedetten zijn geen garantie voor succes, zie Manchester United, en een bruisend metropolitaans centrum op Zuid lijkt me ook wat hoog gegrepen.

De tekeningen van OMA laten natuurlijk meer van hetzelfde zien. De gloriejaren van dit bureau zijn allang voorbij en de metropool die ons wordt voorgeschoteld, inclusief stadion, doet sterk denken aan vergeelde science fiction boekjes. Al met al gaat het om een investering van €1,5 miljard. Het zou een aardige exercitie zijn om werkelijk creatieve jonge architecten met dat budget een alternatief plan voor Rotterdam Zuid te laten maken. Een plan dat ook voor de doorsnee Rotterdammer iets te bieden heeft. Iets in de sfeer van het Tuindorp Vreewijk.

Ik vraag mij altijd af wat voor mensen de ontwerpers voor ogen staan wanneer ze dergelijke plannen tekenen. De nieuwe middenklasse? Maar Richard Florida heeft toch aangetoond dat de creatieve klasse liever in een traditionele wijk met oude huizen woont? Die mensen gaan met elkaar op de vuist voor een peperdure bezemkast binnen de Amsterdamse Ring. Wie een paar centen te besteden heeft gaat winkelen in de Negen Straatjes, een shopping mall die is gehuisvest in zeventiende-eeuwse huizen. Het is toch wonderlijk dat ontwerpers zo vasthoudend blijven geloven in de utopie van hun Opa.