Huis van de gemeente Voorst
Projectomschrijving
De Twee Snoeken heeft voor de gemeente Voorst een vernieuwd gemeentehuis ontworpen. Toen bleek dat het oude gemeentehuis uit de jaren ’80 was verouderd, wilde de gemeente zich vestigen in een gebouw dat een toonbeeld van duurzaamheid werd. Daarbij is optimaal gewerkt met wat voor handen is en onder meer het volledige constructieve casco hergebruikt.
Het project begon met het in kaart brengen van de kwaliteiten en mankementen die het gebouw had. Het structuralistische gemeentehuis was opgeknipt in kleine eenheden, om de schaal tot een menselijke maat terug te brengen, passend in de landelijke, dorpse context. De afgeknotte hoeken en verspringingen in de gevel zorgden daarbij voor een groot geveloppervlak met een bijbehorend groot aantal bouwkundige knopen en koudebruggen. Anderzijds had het gebouw een heldere, intelligente betonstructuur.
De architecten hebben de gefragmenteerde gevel vervangen door een gevel met minder sprongen en knopen, om tot een compact volume te komen. Zo wordt met name het warmte- en koudeverlies en dus het energiegebruik beperkt. Door het voorplein te bebouwen is de geveloppervlakte verder teruggedrongen en is er een compact gebouwvolume gerealiseerd. Aansluitend op de structuurlijnen van de oude constructie hebben we het nieuwbouwdeel gebouwd. Deze is met het oog op duurzaamheid uitgevoerd in een gelamineerde houtconstructie.
Het resultaat is een aansprekend gebouw met een uitstraling die past bij de bescheiden, maar zelfbewuste gemeenschap. De uitstraling is dan ook uniek en duurzaam, maar niet schreeuwerig en over the top. Vooral de toepassing van kalkhennep als gevelmateriaal is bijzonder innovatief. Daarnaast hebben we materialen ‘geoogst’ uit het bestaande gebouw en scoort het gemeentehuis daardoor hoog op circulariteit. Samen met de aanpassingen en nieuwe toevoegingen is er een gebouw ontstaan met een gelaagdheid en rijkdom die met nieuwbouw nooit te bereiken is.
Juryoordeel
De jury begint met een groot compliment voor de gemeente Voorst, die weloverwogen heeft gekozen voor een ingrijpende renovatie in plaats van sloop en nieuwbouw en daarbij ook nog eens de gedurfde keuze heeft gemaakt om op grote schaal te werken met biobased materiaal.
“De uitstraling van het gebouw past bij de bescheiden, maar zelfbewuste gemeenschap van het dorp”
Een welkome omgeving voor de bezoeker
De jury is zeer te spreken over de keuzes die in het ontwerp zijn gemaakt. Het besluit om een nieuwe publiekshal en raadzaal toe te voegen op wat voorheen het voorplein was, creëert bij binnenkomst een open en welkome omgeving voor de bezoeker. De publiekshal is dubbel zo hoog en biedt een doorkijkje naar de nieuwe raadzaal, die met haar glazen wanden zowel naar binnen als naar buiten toe openheid uitstraalt. Een architectonische vondst die volgens de jury uitdrukking geeft aan de huidige tijd waarin er behoefte is aan toegankelijkheid tot en transparantie van bestuur. Ook biedt de ontvangstruimte zicht op de bovenverdieping, waar zich de ambtelijke werk- en vergaderomgeving bevindt. De jury kan zich goed voorstellen dat de publiekshal functioneert als ontmoetingsplek, als ware het een “dorpsplein”.
Uitnodiging tot ontmoeting
Deze openheid en uitnodiging tot ontmoeting is door de ontwerpers uitgewerkt tot in de kleinste details, zoals de strategische plaatsing van koffieautomaten op plekken waar mensen elkaar informeel zeker tegenkomen. Ook in het programma komt dit ‘bijeenkomen’ terug, doordat er verschillende functies zijn gehuisvest in het gebouw, waaronder een politieloket en een consultatiebureau. In het interieurontwerp is veel gebruikgemaakt van hout en zachte kleuren, wat het gebouw een warme uitstraling geeft.
Een gevel van kalkhennep
Het meest in het oog springende element van de renovatie is ongetwijfeld de gevel van kalkhennep. Het beperken van de CO2-uitstoot was een belangrijk uitgangspunt bij de renovatie. “Ontzettend ambitieus” noemt de jury de keuze om de volledige, langgerekte gevel op te trekken uit kalkhennep. Hoewel kalkhennep al langer wordt toegepast in de bouw, is het in Nederland nog niet eerder als zichtcomponent op zo’n grote schaal toegepast. De jury is benieuwd hoe dit biobased bouwmateriaal zich op de lange termijn zal houden. Dit kom je alleen maar te weten door het te doen en de jury is dan ook vol lof voor het experiment dat de gemeente Twello hiermee is aangegaan. De gemeente geeft hiermee ook een mooi signaal af richting haar inwoners door haar rol te pakken als voortrekker in verduurzaming. Een kleine kanttekening plaats de jury bij de keuze voor aluminium kozijnen. Hoe passen die in het verder zo consistente verhaal rondom duurzaamheid? Hadden daar ook andere keuzes gemaakt kunnen worden?
“Hoewel kalkhennep al langer wordt toegepast in de bouw, is het in Nederland nog niet eerder als zichtcomponent – een gevel – op zo’n grote schaal uitgevoerd”
Meesterlijk in zijn eenvoud
Wat bij de jury nog het meest blijft hangen, is hoe vanzelfsprekend het gebouw past bij het karakter van het dorp en de regio waar het staat. De indieners zeggen daar zelf over dat ze een aansprekend gebouw ontwierpen “met een uitstraling die past bij de bescheiden, maar zelfbewuste gemeenschap”. Dat is volgens de jury meer dan gelukt, het is “meesterlijk in zijn eenvoud”. Een inspirerende winnaar in de categorie Renovatie!
Inzenders
Architectenbureau De Twee Snoeken
Betrokken partijen
Houtman + Sander Landschapsarchitectuur
Huisman & Van Muijnen
DGMR
JVZ ingenieurs
Studio JAN
Hospitality Group
Rienks Bouwmanagement B.V.
PBT consultant
Donker Design
Jansman Bouw
Croonwolter&dros
EcoBouwSalland
