De NRP Academie gaat circulair in Den Haag

Door Abel Ponger (tekst en fotografie)

Eén van de mooiste erfenissen die we de volgende generatie kunnen achterlaten is een circulaire economie. Van afval en uitputting naar meer hergebruik en biobased materialen. En daarmee meer hoop op een leefbare planeet. Met de NRP Academie duiken we diep in het onderwerp Circulariteit. We zijn te gast in Den Haag bij de creatieve hub: De Titaan.  Met bijdragen van Mirjam Schmull (Brokkenmákers & programma manager Circulair bij NRP), Allard de Goeij (Braaksma & Roos Architectenbureau) en een crash course workshop in circulaire businessmodellen van Barbara Middelhoff (allen op de foto hierboven).   

Van tabaksopslag naar creatieve hub

De Titaan transformeerde van een tabaksopslag naar een creatieve hub voor circulariteit. Op eigen initiatief heeft architect Allard de Goeij ingezet op herbestemming.  Zo zijn stalen puien, hout, glas en constructiedelen hergebruikt. Toevoegingen zijn zoveel mogelijk gedaan met biobased of tweedehands materialen. Allard trapt af met de stelling: “Bij circulair bouwen moet je het houtje touwtje uiterlijk voor lief nemen.” De nieuwe Titaan ziet er allesbehalve houtjetouwtje uit (zeker als je ziet waar het vandaan komt).

Wel kan je de ontwerpzoektocht aflezen. Zo is ritmiek in de plint hersteld door sparingen dicht te zetten met een (expres) afwijkend metselverband. Ook zie je beperkingen door huidige wet- en regelgeving: De balustrades en leuningen konden vanwege ontbrekende certificering niet vervaardigd worden uit hergebruikt hout. En als Allard kon toveren had hij de eerste verdieping (met ontmoetingsfunctie) net iets hoger gemaakt, maar ook dit gegeven neem je bij circulair doen voor lief. Met respect voor de geschiedenis geeft Allard met de Titaan vandaag ruimte aan nieuwe circulaire energie en daarmee iets meer hoop voor een betere toekomst. 

Vóórdenken

“Krijg inzicht in de consequentie van je eigen handelen”. Vóórdenken noemt Mirjam Schmull het, als een van de initiatiefnemers van Brokkenmákers. Mirjam zet zich in voor een circulaire economie. Door lef en creatieve daadkracht te tonen en vooral de samenwerking op te zoeken. Mirjam ziet geen andere route voor de bouw dan die van hergebruik en circulariteit. Alleen op deze manier krijgen we onze CO2-footprint onder controle en blijven we onder het CO2-budget.

Met het Merwede LAB werkt Mirjam aan een duurzame en gezonde wijk in Utrecht voor zo’n 12.000 bewoners. Waarbij niet de straten het uitgangspunt vormen voor het stedenbouwkundige plan, maar het groen. Een dilemma bij langdurige ontwikkeltrajecten is hoe je flexibel genoeg in kan spelen op veranderende behoeften. Binnen het Merwede LAB hebben de gemeente en de ontwikkelende partijen commitment uitgesproken om voor 10 jaar innovatieruimte te borgen. En daarmee is ruimte gekomen om de lessons learned binnen de energie- en grondstoffentransitie een plek te geven.  

De waarde van producten en goederen

Hoe behoud je waarde? Barbara Middelhoff laat ons nadenken over de waarde van goederen of producten. Bij transactie (koop) is dit goed in optima forma. Een product leent zijn waarde aan: (pre-use) winning van grondstoffen, productie en montage naar transport tot aan de winkel. Na de verkoop van het product is er sprake van waardeverlies, totdat het product wordt weggegooid en (worst case) wordt verbrand (post-use). Hoe zorgen we ervoor dat pre-use niet leidt tot uitputting en CO2-uitstoot. En hoe vergoten we daarmee de kansen om bij post-use de producten langer te gebruiken, sneller op te knappen of schoon weer uit elkaar te halen.  

Ook vandaag was een inspirerende dag bij de NRP Opleiding Renovatie en Transformatie met genoeg stof tot nadenken.